Repertorium Hulthem
Dits vanden anxt
Hulthem-Nr:
156
(f. 152rb,28-152va,37)
Opschrift:
Dits vanden anxt
·C·lvj·
Incipit:
Die leuet in anxte hi leuet in eren
Want anxt doet al mesdaet keren
Explicit:
Dus salmen anxt ende sceempte prisen
Want si den lieden te besten wisen
Afrondingsformule:
Nota ·xlvj· verse
Weergave inhoud:
Degene die leeft in anxte leeft met ere. Wie met de vrees voor Gods toorn leeft onthoudt zich van zonden. Een vrouw zal uit vrees voor schande op het rechte pad blijven. Zo behoudt ze haar eer en deugd. Is de vrees, die een vrouw in achting doet stijgen, dan niet lofwaardig? Ridders en schildknapen zullen moedig de strijd ingaan uit vrees dat ze zich in het hiernamaals voor hun gedrag zouden moeten schamen. Als ze uit angst voor de vijand op de vlucht slaan, vrezen ze hun hele leven voor oneer. Angst voor schande voorkomt woordbreuk en onvoldane schulden. Uit vrees houdt menigeen zich aan de fatsoensregels, wat zonder vrees of eergevoel wel anders zou zijn. Daarom behoort men de angst en de schaamte te prijzen, omdat ze de weg wijzen naar een deugdzaam leven.
Auteurs:
Anoniem?
Anoniem?
Datering: onbekend
Toeschrijving van auteurschap onzeker of wordt betwijfeld. Dit is met name het geval voor de 49 teksteenheden die door Van Eeghem zijn toegeschreven aan Jan Dille (zie Jan Dille?).
Jan Dille?
Jan Dille?
Datering: onbekend
49 teksteenheden toegeschreven door Van Eeghem aan Jan Dille. Betwijfeld (en voor de abele spelen weerlegd) door Van Mierlo. - Nr. 68 toegeschreven door Jonckbloet aan Jan van Hollant en door Van Eeghem aan Jan Dille.
Secundaire literatuur
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.: dl. 3 passim, en p. 184 voor nr. 68.
J. van Mierlo, 'Is Jan Dille de dichter van onze abele spelen?'. In: Versl. & meded. van de Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde 1957, p. 65-83.
W.J.A. Jonckbloet, Geschiedenis der Middennederlandsche dichtkunst. Amsterdam (Van Kampen) 1851-1855. 3 dln.: dl. 3 p. 305
Tekstsoort:
Profaan-ethische sproke (Hogenelst 1997), leerdicht.
Aanvullende informatie:
Initiaal-D 2 regels hoog, 1 lombarde 1 regel hoog, Nota met horizontale streep gerubriceerd, rasuur achter Nota: lxvj verse (?). ─ Lombarde vs. 25. Onzuiver rijm: vss. 23/24.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 806-808
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Van Eeghem 1958-1963
, dl. 3 p. 161-163 (fragment)
Van Eeghem 1958-1963
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.
Serrure 1855
, p. 71-72
Serrure 1855
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten uit de dertiende en veertiende eeuwen'. In: Vaderlandsch museum 1 (1855), p. 41-99 en 296-401.
Secundaire literatuur:
Van Eeghem 1958-1963
, dl. 3 p. 161-162
Van Eeghem 1958-1963
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 91 (118)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Iedema
, (scriptie)
Iedema
F. Iedema, Dits van den anxt. (Ongepubl. doctoraalscriptie, te raadplegen bij de Universiteit van Amsterdam, Documentatiecentrum Nederlandse Letterkunde, nr. 562).
Troelstra 1903
, p. 103-109
Troelstra 1903
A. Troelstra, Stof en methode der catechese in Nederland vóór de Reformatie. Groningen (Wolters) 1903.
Vorstenbos
, (scriptie)
Vorstenbos
E.F.M. Vorstenbos, Dits van den anxt, iets over angst. (Ongepubl. doctoraalscriptie, te raadplegen bij de Universiteit van Amsterdam, Documentatiecentrum Nederlandse Letterkunde, nr. 1521).
Parallellen en varianten:
─
