Repertorium Hulthem

Dit sijn voghelsproexkene

Hulthem-Nr:

157 (f. 152vb,38-153rb,22)

Opschrift:

Dit sijn voghelsproexkene ·C·lvij·

Incipit:

Den aer / Here gheeft eren riken gaue Soe stadi in eren alle daghe

Explicit:

Profeta / Der loeser leere der valscher raet Die es tallen dinghen quaet

Afrondingsformule:

Nota

Weergave inhoud:

De arend: Heer, geef kostbare geschenken, dat zal u tot eer strekken. De gier: Heer, u kunt dat later tekort komen. [Een groep van 24 vogels treedt op als raadgevers van een koning. Beurtelings geven steeds twee vogels elk naar hun aard advies: de eerste raadt een bepaalde handeling aan, die de tweede ten sterkste afraadt en door een tegenovergestelde vervangt. De vogels adviseren hoe de koning zich moet gedragen in allerlei omstandigheden. Als alle vogels hun zegje hebben gezegd, raadt een profeta de koning aan altijd de wijste raad op te volgen, terwijl een tweede profeta zegt dat een onbetrouwbare raad bij alle zaken slecht is].

Auteurs:

Colpaert?

Datering: onbekend

Nrs. 94 en 157 toegeschreven door Van Eeghem aan Colpaert. Niet weerlegd.

Secundaire literatuur

W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.: dl. 3 p. 126-127

Tekstsoort:

Vogelspreuken (Braekman 1984), fabel (Schippers 1995), spreukenverzameling.

Vorm:

rijm: aa

Lengte:

52 vss. (6x2)

Aanvullende informatie:

Elke spreuk wordt voorafgegaan door een paragraafteken vóór de vogelnaam, marginaal paragraafteken vóór elke spreuk, regels wit tussen de spreuken. ─ Boven elke spreuk staat een vogelnaam en boven de laatste twee: profeta. Onzuiver rijm: vss. 1/2 en 45/46.

Petit-Nommer(s):

472b4

Edities:

Brinkman/Schenkel 1999 , band 2 p. 808-811

Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.

Van Eeghem 1958-1963 , dl. 3 p. 132-143

Van Eeghem 1958-1963 W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.

Serrure 1855 , p. 319-321

Serrure 1855 C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten uit de dertiende en veertiende eeuwen'. In: Vaderlandsch museum 1 (1855), p. 41-99 en 296-401.

Secundaire literatuur:

Bogaert 1953 , (licentiaatsverhandeling)

Bogaert 1953 R. Bogaert, Bijdrage tot een onderzoek naar oorsprong, taal en stijl van de Middelnederlandse rijmspreuken. Licentiaatsverhandeling Gent 1953.

Braekman 1984 , p. 176-177

Braekman 1984 W.L. Braekman, 'Vogelspreuken op rijm uit de vroege zestiende eeuw'. In: Handelingen van de Zuidnederlandse 38 (1984), p. 175-188.

Van Eeghem 1958-1963 , dl. 3 p. 132-143

Van Eeghem 1958-1963 W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.

Henkel 1977-...

Henkel 1977-... N. Henkel, 'Rat der Vögel'. In: W. Stammler e.a., Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon. 2e, völlig neu bearb. Aufl. [...] Berlin etc. (De Gruyter) 1977-... . ... dln. Dl. 7, kol. 1007-1012.

Kalff 1906-1912 , dl. 1 p. 495

Kalff 1906-1912 G. Kalff, Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Groningen (Wolters) 1906-1912. 7 dln.

Leendertz 1916-1917

Leendertz 1916-1917 P. Leendertz Jr., 'Kleine mededelingen. No. 62 Dit sijn voghelsproexkene'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 35 (1916-1917), p. 41.

Van Mierlo 1949 , dl. 1 p. 354

Van Mierlo 1949 J. van Mierlo, De letterkunde van de Middeleeuwen. 2e, herz. en verm. dr. 's-Hertogenbosch etc. (Malmberg etc.) 1949. Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Onder redactie van F. Baur, W.J.M.A. Asselbergs, J. van Mierlo e.a. Dl. 1 en 2.

Schippers 1995 , p. 304 (425)

Schippers 1995 J.A. Schippers, Middelnederlandse fabels. Studie van het genre, beschrijving van collecties, catalogus van afzonderlijke fabels. S.l. (s.n.) s.a. [1995]. Diss. Nijmegen.

Seelmann 1888

Seelmann 1888 W. Seelmann, 'Die Vogelsprachen (Vogelparlamente) der mittelalterlichen Literatur'. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 14 (1888), p. 101-147.

Serrure 1855 , p. 302-303

Serrure 1855 C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten uit de dertiende en veertiende eeuwen'. In: Vaderlandsch museum 1 (1855), p. 41-99 en 296-401.

Parallellen en varianten:

(a) vss. 1-52 's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2 [1375 - 1425] , f. 3v-4r

's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2

(olim 721, olim AA 64)

Post quem: 1375

Ante quem: 1425

Datering: ca. 1400

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 25, 48, 49, 50, 51, 78, (2x) 79, 117, 121, 129, 154, 157

(b) vss. 1-52 Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 414 [1400 - 1500] , f. 125r-125v (fragment, Saksische variant)

Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 414

(olim 5 B 7, olim Eccl. 461)

Post quem: 1400

Ante quem: 1500

Datering: 15e eeuw

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 157

Hattem, Bibliotheek Stichting Oud-Hattem, C 4

Post quem: 1500

Ante quem: 1525

Datering: vroeg 16e eeuw (BNM: ongedateerd)

Braekman 1984

Braekman 1984 W.L. Braekman, 'Vogelspreuken op rijm uit de vroege zestiende eeuw'. In: Handelingen van de Zuidnederlandse 38 (1984), p. 175-188.

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 157

Zie:

Braekman 1984 , (c)

Braekman 1984 W.L. Braekman, 'Vogelspreuken op rijm uit de vroege zestiende eeuw'. In: Handelingen van de Zuidnederlandse 38 (1984), p. 175-188.

Buitenrust Hettema 1885 , (b)

Buitenrust Hettema 1885 F. Buitenrust Hettema, 'Reimsprüche der Vögel'. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 9 (1885), p. 171-173.

Kossmann 1940 , p. 16 (a)

Kossmann 1940 E.F. Kossmann, Die Haager Liederhandschrift. Faksimile des Originals mit Einleitung und Transskription. Hrsg. von ─. 's-Gravenhage (Martinus Nijhoff) 1940.

Seelmann 1888 , (a, b)

Seelmann 1888 W. Seelmann, 'Die Vogelsprachen (Vogelparlamente) der mittelalterlichen Literatur'. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 14 (1888), p. 101-147.

Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:

Verder noemt

Seelmann 1888 nog 30 anderstalige hss.; zie ook

Henkel 1977-...

Seelmann 1888 W. Seelmann, 'Die Vogelsprachen (Vogelparlamente) der mittelalterlichen Literatur'. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 14 (1888), p. 101-147.

Repertorium Hulthem

Dit sijn voghelsproexkene

Contact