Repertorium Hulthem

Dit sijn die ·vij· waerde die
Hulthem-Nr: 
104  (f. 85va,32-86rb,33)
Opschrift: 
Dit sijn die ·vij· waerde die ons here ane den cruce sprac·Ciiij·
Incipit: 
Here jhesus xpistus alsoe waerlike Als ghi herde betterlike
Explicit: 
Dat ic die bliscap moet ontfaen Die nv noch nemmermeer en mach vergaen Amen Amen Amen
Afrondingsformule: 
Item ·C·xxiiij· verse
Weergave inhoud: 
Heer Jezus Christus zo waarlijk als U voor Uw kruisdood tot de berouwvolle moordenaar sprak: 'Heden zult u in het paradijs zijn', neem ook mijn ziel op in het paradijs. Zoals U sprak: 'Vader vergeef hen, want zij weten niet wat zij doen', bid zo ook tot Uw Vader voor mij. Zoals U lijdend voor onze zaligheid sprak: 'Mij dorst', geef mij de zaligheid waarnaar Gij dorstte. Zoals U sprak: 'Het is volbracht', help mij tot het eind goed te leven, zodat ik Uw genade ontvangen mag. Zoals U sprak: 'Mijn God waarom hebt Gij Mij verlaten', bescherm mij tegen mijn vijanden. Zoals U sprak: 'Moeder ziedaar uw zoon, zoon ziedaar uw moeder', maak Uw moeder zo ook tot de mijne. Zoals U sprak: 'Vader in Uw handen beveel Ik Mijn geest', sta mij bij in mijn stervensuur. Rubriek: wie met dit gebed berouwvol het lijden van onze Heer overdenkt zal geen ellendige dood sterven.
Namen: 
Jezus Joden Johannes de Evangelist (St.)
Auteurs: 
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort: 
Gebed (tot Christus).
Vorm: 
rijm: aabb
Lengte: 
124 vss. + rubriek van 6 vss.
Aanvullende informatie: 
Initiaal-H 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) op onregelmatige plaatsen, Amen met horizontale streep gerubriceerd. ─ Rubriek: Dese vij· woerde sprac ons here // Anden cruce met ernste sere // Diese seghet met goeder herten // Ende ghedinct ons heren smerten // want hise sprac in groter noet // Hine mach niet steruen quader doet. Vss. 17/18 en 55/56 bijna gelijkluidend. Tekstdatering vóór ca. 1350 (Oosterman 1995A). ─ Aantal vss. volgens afrondingsformule: 124 (rubriek niet meegeteld). Lombarden vss. 17, 29, 39, 55, 73 en 97: structurering per kruiswoord. Onzuiver rijm: vss. 1/2, 13/14, 117/118 en slotvss. rubriek; vierrijm: vss. 9/10/11/12. Herhaling van rijmwoordcombinatie: vss. 33/34 en 37/38, 117/118 en slotvss. rubriek.
Petit-Nommer(s): 
479j; 822; 1471m
Edities: 
Brinkman/Schenkel 1999 , band 1 p. 490-494
Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
De Pauw 1893-1914 , dl. 1 p. 95-99
De Pauw 1893-1914 N. de Pauw (ed.), Middelnederlandsche gedichten en fragmenten. Gent (Siffer) 1893-1914. 2 dln.
Pollman 1962 , p. 110-114
Pollman 1962 J. Pollman, Van tweeërlei minne; bloemlezing van Middelnederlandsche lyriek. Zwolle (Tjeenk Willink) 1962. Klassieken uit de Nederlandse letterkunde 16.
Secundaire literatuur: 
Lievens 1994B
Lievens 1994B R. Lievens, 'Een ongelijke ruil van gebed naar toneel'. In: Spiegel der letteren 36 (1994), p. 208-210.
Meertens 1930-1934 , dl. 2 p. 113
Meertens 1930-1934 M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Oosterman 1993
Oosterman 1993 J.B. Oosterman, 'Om de grote kracht der woorden. Middelnederlandse gebeden en rubrieken in het Brugge van de vroege vijftiende eeuw'. In: Th. Mertens e.a., Boeken voor de eeuwigheid. Middelnederlands geestelijk proza. Amsterdam (Prometheus) 1993, p. 230-244 en 437-444. Nederlandse cultuur en literatuur in de Middeleeuwen 8.
Oosterman 1995A , p. 362 n. 59, 367 n. 25, 376 n. 162
Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Schenkel 1997A , p. 43
Schenkel 1997A J. Schenkel, 'Het handschrift-Van Hulthem, het Comburgse handschrift en de scriptoriumhypothese'. In: Queeste 4 (1997), p. 42-59.
Parallellen en varianten: 
(a) vss. 1-124  Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 278  [1400 - 1500] , f. 113r-116r
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 278
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 104
(b) vss. 1-124  's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, KNAW XXVII  [1400 - 1450] , f. 1r-5r
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, KNAW XXVII
Post quem: 1400
Ante quem: 1450
Datering: 1e helft 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 40,  42,  103,  104
(c) vss. 1-124  's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, KNAW XXXVI  [1350 - 1400] , f. 72v-75v
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, KNAW XXXVI
Post quem: 1350
Ante quem: 1400
Datering: 2e helft 14e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 6,  7,  17,  (2x) 18,  19A,  19B,  19C,  36A,  83,  (2x) 87,  104,  166,  203
(d) vss. 32-124  Heidelberg, Universitätsbibliothek, Salem VII 4d  [1400 - 1450] , f. 87v-90v (begin ontbreekt)
Heidelberg, Universitätsbibliothek, Salem VII 4d
Post quem: 1400
Ante quem: 1450
Datering: 1e helft 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 45,  104,  212
(e) vss. ?-124  Loppem, Bibliotheek van de Stichting Jean van Caloen, 85  [1425 - 1450] , f. 47r-51v (begin ontbreekt)
Loppem, Bibliotheek van de Stichting Jean van Caloen, 85
Post quem: 1425
Ante quem: 1450
Datering: 1428
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 17,  27,  46,  83,  104,  212
Zie: 
De Coussemaker 1862 , p. 184-187 (a)
De Coussemaker 1862 E. de Coussemaker (ed.), 'Un rayon de ma bibliothèque'. In: Bulletin du Comité Flamand de France 2 (1860-1862), p. 178-192.
Meertens 1930-1934 , dl. 6 p. 149 (a)
Meertens 1930-1934 M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Meijer 1839 , p. 44-48 (b-c)
Meijer 1839 G.J. Meijer, 'Verslag van en mededeeling uit twee getijdenboeken der veertiende eeuw'. In: Verhandelingen der Tweede Klasse van het Kon. Ned. Inst. van Wetenschappen, Letterkunde en Schoone Kunsten 6 (1839), 2e stuk p. 32-71.
Moll 1861 , (c)
Moll 1861 W. Moll (ed.), 'De zeven kruiswoorden naar het h. der Kon. Ac. te Amsterdam'. In: Kalender van de protestanten in Nederland 6 (1861), p. 78-83.
Mone 1839A , p. 588-590 (d)
Mone 1839A F.J. Mone (Hrsg.), 'Niederländische Gedichte'. In: Anzeiger für Kunde der teutschen Vorzeit 8 (1839), kol. 584-590.
Oosterman 1995A , p. 261-262 (137) (a-e)
Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Verdam 1898 , p. 162 (b-d)
Verdam 1898 J. Verdam, 'Middelnederlandsche geestelijke poëzie (naar aanleiding van twee handschriften in de boekerij der Akademie)'. In: Versl. & meded. der Kon. Akad. van Wetenschappen. Afd. Letterkunde 4e reeks nr. 2 (1898), p. 145-174.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant: 
Ook in: 
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 19.588 , [1400 - 1500] , f. 161r-166r; 
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 10.762 , [1500 - 1600]
, f. 57r-60r; 
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 6.407 , [1400 - 1500]
, f. 33r-47r; 
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, IV 997 , [1400 - 1450]
, f. 26v-29v; 
Gent, Universiteitsbibliotheek, 198 , [1450 - 1475]
, f. 136r-142v; 
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 405 , [1325 - 1350]
, f. 233ra-vb (ed. 
Leendertz 1895
, p. 276); 
Londen, British Library, Harley 2850 , [1450 - 1500]
, f. 87v-90v; 
Parijs, Bibliothèque de l'Arsenal, 565 , [1400 - 1425]
, f. 76r-79r; 
Utrecht, Rijksmuseum Het Catharijneconvent, Warmond 92 A 12 , [1325 - 1350]
, f. 155r-164v; 
olim Londen, Christie's 2-12-87, kavel 36 , [1400 - 1425]
, f. 75r-78r en 
olim Sankt Peter im Schwarzwald , [1100 - 1600]
, zie 
Oosterman 1995A
, p. 261-262 en 
Meertens 1930-1934
, dl. 6 p. 118. Eveneens in 
Brugge, Groot-Seminarie, 72/175 , [1400 - 1425]
, zie 
De Gheldere 1896
, p. 109-111. 
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 19.588
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 17,  39,  40,  42,  43,  83,  85,  104,  190
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 10.762
Post quem: 1500
Ante quem: 1600
Datering: 16e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 104
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 6.407
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 85,  103,  104
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, IV 997
Post quem: 1400
Ante quem: 1450
Datering: ca. 1425
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 17,  83,  85,  104
Gent, Universiteitsbibliotheek, 198
Post quem: 1450
Ante quem: 1475
Datering: 3e kwart 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 7,  104
Groningen, Universiteitsbibliotheek, 405
Post quem: 1325
Ante quem: 1350
Datering: 1339?
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 5,  43,  104,  175
Leendertz 1895 P. Leendertz Jr., 'Het Zutfensch-Groningsche handschrift'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 14 (1895), p. 265-283.
Londen, British Library, Harley 2850
Post quem: 1450
Ante quem: 1500
Datering: 2e helft 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 104
Parijs, Bibliothèque de l'Arsenal, 565
Post quem: 1400
Ante quem: 1425
Datering: 1400-1415
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 27,  104,  212
Utrecht, Rijksmuseum Het Catharijneconvent, Warmond 92 A 12
Post quem: 1325
Ante quem: 1350
Datering: 1340-1350 (en ca. 1462)
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 17,  83,  104,  212
olim Londen, Christie's 2-12-87, kavel 36
(olim Wigan, Upholland College, 106) (huidige bewaarplaats onbekend)
Post quem: 1400
Ante quem: 1425
Datering: 1410-1420
Oosterman 1995A , p. 354 (177)
Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Aanvullende informatie: niet gevonden in BNM
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 104
olim Sankt Peter im Schwarzwald
(huidige bewaarplaats onbekend; verloren?)
Post quem: 1100
Ante quem: 1600
Datering: datering onbekend
Oosterman 1995A , p. 355 (181)
Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Aanvullende informatie: niet gevonden in BNM; afschriften naar dit hs. bevinden zich in de BNM
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 104
Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Meertens 1930-1934 M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Brugge, Groot-Seminarie, 72/175
Post quem: 1400
Ante quem: 1425
Datering: ca. 1400-1415
Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 40,  42,  (2x) 104,  196,  214
De Gheldere 1896 K. de Gheldere, Dietsce Rime. Geestelijke gedichten uit de XIIIe, XIVe & XVe eeuw naar een hs. van het einde der XVe eeuw. Uitgegeven en van aanteekeningen en woordenlijst voorzien door ─. Brugge (Lod. de Plancke) 1896.

Contact

Ons bezoekadres:
Spinhuis
Oudezijds Achterburgwal 185
1012 DK AMSTERDAM

Ons postadres:
Huygens ING
Postbus 10855
1001 EW AMSTERDAM

info@huygens.knaw.nl
+31 (0)20 — 224 68 00