Repertorium Hulthem

Van den papen ·lxix·

Hulthem-Nr:

69 (f. 64ra,22-64va,3)

Opschrift:

Incipit:

Nv hoert ghi heren ende ghi cnapen Dit ghedichte van den papen

Explicit:

[...] leden Dits [...] an hem[.]licheden

Afrondingsformule:

Nota Item ·lxv· verse

Weergave inhoud:

Luister naar dit gedicht over de papen: ze leven van de gaven van ons, de gelovigen, en ze leven er goed van! Wat geven ze daarvoor terug? Aflaat en vergeving van de zonden, ze waaien ons wat wind in de ogen en dat alles kost hun niets. Ze zwaaien vaak met het wierookvat, maar dat moeten wij zelf betalen. [Aanvulling volgens paralleltekst (= variant): Verzoening met God geven ze en ook dat kost hun niets. Ze zijn heel gul met wijwater: dat kun je zo uit de Rijn of de Schelde halen want daar is het goedkoop. En die zouden ons moeten beschermen? Papen eten liever vlees dan dat ze vasten en drinken liever wijn dan water. Ik vergelijk ze met slijpstenen: ze slijpen messen opdat ze snijden, maar de slijpsteen snijdt zelf niet. Zo leggen ze ons geboden op, maar houden zich er zelf niet aan.] Publieksaanspreking: vs. 1 ghi heren ende ghi cnapen.

Auteurs:

Anoniem

Datering: onbekend

Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.

Tekstsoort:

Hekelende religieuze sproke (Hogenelst 1997), hekeldicht.

Vorm:

rijm: aabb

Lengte:

64 vss.

Aanvullende informatie:

Gedeelte van de tekst is onleesbaar gemaakt. ─ Aantal vss. volgens afrondingsformule: 65 vss. Paralleltekst eveneens grotendeels onleesbaar gemaakt.

Petit-Nommer(s):

─

Edities:

Brinkman/Schenkel 1999 , band 1 p. 393-395

Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.

Lodder 1993 , p. 236-237

Lodder 1993 F.J. Lodder, 'Zwartgemaakte geestelijken in het handschrift-Van Hulthem'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 109 (1993), p. 236-244.

Secundaire literatuur:

Van Anrooij 1991 , p. 198

Van Anrooij 1991 W. van Anrooij & A.M.J. van Buuren, ''sLevens felheid in één band: het handschrift-Van Hulthem'. In: H. Pleij e.a., Op belofte van profijt. Stadsliteratuur en burgermoraal in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Amsterdam (Prometheus) 1991, p. 184-199 en 385-391. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 4.

Jungman 1995 , p. 44

Jungman 1995 G. Jungman & A. van Gijsen, 'Het lot van een orakelboek. Een bijdrage tot de reconstructie van het handschrift-Van Hulthem'. In: Millennium 9 (1995), p. 27-45.

Hogenelst 1997 , dl. 2 p. 38-39 (35), p. 56 (62)

Hogenelst 1997 D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.

Kruyskamp 1957 , p. 4

Kruyskamp 1957 C. Kruyskamp, De Middelnederlandse boerden. Voor het eerst verzameld en uitgegeven door ─. 's-Gravenhage (Nijhoff) 1957.

Leendertz 1901

Leendertz 1901 P. Leendertz Jr., 'X Goede Boerden'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 20 (1901), p. 19.

Leendertz 1907B , p. V

Leendertz 1907B P. Leendertz Jr. (ed.), Middelnederlandsche dramatische poëzie. Met inleiding, aantekeningen, bijlagen en woordenlijst uitgegeven door ─. Leiden (Sijthoff) 1907. 3 dln. in 1 bd. Bibliotheek van de Middelnederlandsche letterkunde 13-14.

Lievens 1992-1995

Lievens 1992-1995 R. Lievens, 'Tegen de tamboers'. In: Serta devota in memoriam Guillelmi Lourdaux. Leuven (Univ. Press) 1992-1995. 2 dln. Dl. 1, p. 337-381. Mediaevalia Lovaniensia, Series I/Studia 20-21.

Lodder 1993

Lodder 1993 F.J. Lodder, 'Zwartgemaakte geestelijken in het handschrift-Van Hulthem'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 109 (1993), p. 236-244.

Lodder 1997 , p. 26 n. 83, 94-97

Lodder 1997 F.J. Lodder, Lachen om list en lust. Studies over de Middelnederlandse komische versvertellingen. Leiden (Ridderhof) 1997. Diss. Leiden.

Parallellen en varianten:

(a) vss. 1-65 Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.559-62 [1400 - 1450] , f. 159va (onleesbaar gemaakte variant)

Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.559-62

Post quem: 1400

Ante quem: 1450

Datering: ca. 1425

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 59, 69, 172, 204

(b) vss. 1-65 Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 720-22 [1400 - 1450] , f. 40v-43v (langere variant)

Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 720-22

Post quem: 1400

Ante quem: 1450

Datering: ca. 1425

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 69

Zie:

Lievens 1992-1995 , p. 355 (b)

Lodder 1993 , (a)

Lodder 1993 F.J. Lodder, 'Zwartgemaakte geestelijken in het handschrift-Van Hulthem'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 109 (1993), p. 236-244.

Mone 1838 , p. 299-301 (a)

Mone 1838 F.J. Mone, Uebersicht der niederländische Volksliteratur älterer Zeit. Tübingen (Fues) 1838.

De Vreese 1901A , p. 261-263 (a)

De Vreese 1901A W.L. de Vreese, 'Middelnederlandsche geestelijke gedichten, liederen en rijmen'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 20 (1901), p. 249-290.

Repertorium Hulthem

Van den papen ·lxix·

Contact