Repertorium Hulthem

Ene beschedene jacht ·l·

Hulthem-Nr:

50 (f. 52vb,42-53vb,44)

Opschrift:

Incipit:

Enen roeden mont met rosen baer Met witten wanghen ende met oghen claer

Explicit:

Te jaghene met vrouwe gherechtecheit Want si hare alles dincs versteit

Afrondingsformule:

Nota ·C·lxxx· verse

Weergave inhoud:

Een jonkvrouw nam mij eens mee naar een plaats in een bos. Daar zag ik een wonderschone vrouwe die zich met haar vijf jachthonden: Ghestede, Hope, Trouwe, Wel Doen en Troest bezig hield met de jacht op een hert. Haar naam was Gherechticheit en haar leihond heette Ere. Ach, wat jaagt men tegenwoordig weinig met zulke honden. Plotseling verstoorde een vreemde jager haar jacht en verschalkte haar jachtbuit. Mijn gezellin vertelde dat zijn naam Onrecht was en dat zíjn leihond Scone Groete heette. Zijn jachthonden waren Wankelmoet, Loesheit, Loghenere, Runen en Scalc. Ik was geschokt door het gebeurde, maar de jonkvrouw legde me uit dat het tegenwoordig zo gaat: onrecht wint het van de gerechtigheid aan het hof. Jonkvrouwen en ridders, ga toch vooral met vrouwe Gerechticheit op jacht, want zij doorziet alles. Publieksaanspreking: vss. 177-178 ghi vrouwen maghden ende reine wijf // ghi ridderen cnechte ende reine wijf.

Namen:

Ere (jachthond) Gherechticheit (vrouw) Ghestede (jachthond) Hope (jachthond) Loesheit (jachthond) Loghenere (jachthond) Onrecht (heer) Runen (jachthond) Scalc (jachthond) Scone Groete (jachthond) Troest (jachthond) Trouwe (jachthond) Wankelmoet (jachthond) Weldoen (jachthond)

Auteurs:

Anoniem?

Datering: onbekend

Toeschrijving van auteurschap onzeker of wordt betwijfeld. Dit is met name het geval voor de 49 teksteenheden die door Van Eeghem zijn toegeschreven aan Jan Dille (zie Jan Dille?).

Jan Dille?

Datering: onbekend

49 teksteenheden toegeschreven door Van Eeghem aan Jan Dille. Betwijfeld (en voor de abele spelen weerlegd) door Van Mierlo. - Nr. 68 toegeschreven door Jonckbloet aan Jan van Hollant en door Van Eeghem aan Jan Dille.

Secundaire literatuur

W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.: dl. 3 passim, en p. 184 voor nr. 68.

J. van Mierlo, 'Is Jan Dille de dichter van onze abele spelen?'. In: Versl. & meded. van de Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde 1957, p. 65-83.

W.J.A. Jonckbloet, Geschiedenis der Middennederlandsche dichtkunst. Amsterdam (Van Kampen) 1851-1855. 3 dln.: dl. 3 p. 305

Tekstsoort:

Minnerede (Brandis 1968 en Hogenelst 1997), allegorische tekst.

Vorm:

rijm: aabb

Lengte:

180 vss.

Aanvullende informatie:

Initiaal-E 2 regels hoog, Nota met horizontale streep gerubriceerd. ─ Vss. 7 en 54 (ongeveer op gelijke hoogte op fol. 53r in resp. kolom a en b) bijna gelijkluidend. ─ Onzuiver rijm: vss. 11/12, 77/78, 79/80, 91/92, 115/116, 129/130 en 171/172.

Petit-Nommer(s):

664

Edities:

Brinkman/Schenkel 1999 , band 1 p. 340-344

Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.

Van Eeghem 1958-1963 , dl. 3 p. 169

Van Eeghem 1958-1963 W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.

Serrure 1858A , p. 151-156 (fragment)

Serrure 1858A C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.

Secundaire literatuur:

Van Anrooij 1990 , p. 179-180

Van Anrooij 1990 W. van Anrooij, Spiegel van ridderschap. Heraut Gelre en zijn ereredes. Amsterdam (Prometheus) 1990. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 1. Diss. Leiden.

Blank 1977-...

Blank 1977-... W. Blank, 'Jagdallegorie'. In: W. Stammler e.a., Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon. 2e völlig neu bearb. Aufl. [...] Berlin etc. (De Gruyter) 1977-... . ... dln. Dl. 4, kol. 468-469.

Brandis 1968 , p. 200 (509)

Brandis 1968 T. Brandis, Mittelhochdeutsche, mittelniederdeutsche und mittelniederländische Minnereden. München (Beck) 1968. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters 25.

Dalby 1965

Dalby 1965 D. Dalby, 'Two middle french hunting allegories'. In: Mediaeval German Studies presented to Frederick Norman [...]. London (Institute of German Studies) 1965, p. 255-261.

Van Eeghem 1958-1963 , dl. 3 p. 169, 179

Van Eeghem 1958-1963 W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.

Glier 1971 , p. 277 n. 212 en 213

Glier 1971 I. Glier, Artes amandi. Untersuchung zu Geschichte, Überlieferung und Typologie der deutschen Minnereden. München (Beck) 1971. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters Bd. 34.

Glier 1977-...

Glier 1977-... I. Glier, 'Die Jagd, die Jagd der Minnen'. In: W. Stammler e.a., Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon. 2e völlig neu bearb. Aufl. [...] Berlin etc. (De Gruyter) 1977-... . ... dln. Dl. 4, kol. 466-468.

Hogenelst 1997 , dl. 2 p. 222 (315)

Hogenelst 1997 D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.

Ramondt 1942C , p. 300, 302

Ramondt 1942C M. Ramondt, 'De Middelnederlandse sproken in hun verhouding tot de werkelijkheid en de Duitse literatuur'. In: Neophilologus 27 (1942), p. 300-312.

Ramondt 1944 , p. 67

Ramondt 1944 M. Ramondt, 'Problemen in en om het Haagse liederenhandschrift'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 63 (1944), p. 63-81.

Serrure 1858A , p. 146

Serrure 1858A C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.

Te Winkel 1887 , p. 469-470

Te Winkel 1887 J. te Winkel, Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Haarlem (Bohn) 1887.

Te Winkel 1922-1927 , dl. 2 p. 93

Te Winkel 1922-1927 J. te Winkel, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem (Bohn) 1922-1927. 7 dln. [Ongew. herdr. Utrecht etc., 1973].

Zacher 1841 , p. 254

Zacher 1841 J. Zacher, 'Handschriften im Haag'. In: Zeitschrift für deutsches Altertum 1 (1841), p. 209-269.

Parallellen en varianten:

Vss. 1-180 's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2 [1375 - 1425] , f. 48vb-51ra (langere variant)

's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2

(olim 721, olim AA 64)

Post quem: 1375

Ante quem: 1425

Datering: ca. 1400

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 25, 48, 49, 50, 51, 78, (2x) 79, 117, 121, 129, 154, 157

Zie:

Kossmann 1940 , p. 104-107

Kossmann 1940 E.F. Kossmann, Die Haager Liederhandschrift. Faksimile des Originals mit Einleitung und Transskription. Hrsg. von ─. 's-Gravenhage (Martinus Nijhoff) 1940.

Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:

Voor Middelfrankische varianten, zie

Blank 1977-... en

Dalby 1965

Dalby 1965 D. Dalby, 'Two middle french hunting allegories'. In: Mediaeval German Studies presented to Frederick Norman [...]. London (Institute of German Studies) 1965, p. 255-261.

Repertorium Hulthem

Ene beschedene jacht ·l·

Contact