Repertorium Hulthem
Een ghebet dat men sal lesen inder
Hulthem-Nr:
190
(f. 188va,8-188va,30)
Opschrift:
Een ghebet dat men sal lesen inder
messen als men onsen here heft
Incipit:
Ziele xpisti heileghe mi
Lichame xpisti behoude mi
Explicit:
Maer losse mi van alder noet
Ende laet mi met di bliuen
Weergave inhoud:
Ziel van Christus, heilig mij. Lichaam van Christus, bescherm mij. Bloed van Christus, maak mij dronken. Water uit Christus' zijde, was mij. Lijden van Christus, versterk mij. Genadige Jezus Christus, verhoor mij en laat mij niet van U gescheiden worden. Bescherm mij tegen de duivel. Roep mij in het uur van mijn dood. Plaats mij naast U, opdat ik U met de engelen kan loven in de eeuwen der eeuwen, Amen. O hemels brood, troost van mijn hart en hemelse vreugde der engelen. U heeft mij van zonden verlost en de gehele mensheid verheugd, o God, door Uw dood. Verstoot mij niet, maar verlos mij van alle droefheid en laat mij met U blijven.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Gebed (tot Christus).
Vorm:
rijm: slagrijm + abab
Aanvullende informatie:
Initiaal-Z 2 regels hoog, tekst doorlopend (als proza) geschreven, verzen gescheiden door een punt, meestal gevolgd door een gerubriceerde kapitaal, Amen met horizontale streep gerubriceerd. ─ Berijmde vertaling van Anima Christi, sanctifica me. ─ Rijmschema: 11 vss. slagrijm, 1 tussenvers en 8 vss. abab. De kopiist heeft deze gebeden als één geheel opgevat (zonder regel wit tussen de twee delen). Onzuiver rijm: vss. 17/19.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 975-976
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Serrure 1858A
, p. 400-401
Serrure 1858A
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.
Secundaire literatuur:
Meertens 1930-1934
, dl. 3 p. 31
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Stracke 1923-1924
Stracke 1923-1924
D.A. Stracke, 'Iets over het Anima Christi'. In: Bijdragen tot de geschiedenis 15 (1923-1924), p. 833-860.
Parallellen en varianten:
(a) vss. 1-20
Leuven, Universiteitsbibliotheek, 2
[1400 - 1450]
, f. 103r
Leuven, Universiteitsbibliotheek, 2
(olim A 3, olim G 6)
Post quem: 1400
Ante quem: 1450
Datering: 1425-1435
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
17,
83,
190
(b) vss. 1-20
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
[1375 - 1425]
, f. 175-176 (variant)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
Post quem: 1375
Ante quem: 1425
Datering: begin 15e eeuw (BNM: eind 14e, begin 15e eeuw)
Oosterman 1995A
, p. 330 (22)
Oosterman 1995A
J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
6,
18,
32,
42,
190,
196,
204
(c) vss. 1-20
Antwerpen, Museum Plantijn Moretus, M.14.16
[1400 - 1500]
, f. ? (variant)
Antwerpen, Museum Plantijn Moretus, M.14.16
(olim 188)
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
190
(d) vss. 1-20
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 18.270
[1500 - 1600]
, f. 120
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 18.270
Post quem: 1500
Ante quem: 1600
Datering: 16e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
17,
83,
40
Zie:
Axters 1932
, p. 30 (d)
Axters 1932
S. Axters, 'Bijdragen tot een bibliographie'. In: Ons geestelijk erf 6 (1932), p. 5-39.
Caspers 1992
, p. 190-192 (b)
Caspers 1992
Ch.M.A. Caspers, De eucharistische vroomheid en het feest van Sacramentsdag in de Nederlanden tijdens de late Middeleeuwen. Leuven (Peeters) 1992. Miscellanea Neerlandica 5.
Meertens 1930-1934
, dl. 3 p. 29-31 (b)
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Meertens 1930-1934
, dl. 6 p. 12 (c)
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Oosterman 1992
, p. 307 (304) (a)
Oosterman 1992
J.B. Oosterman, 'Maria vrou dijn reynicheit. Een aan Willem van Hildegaersberch toegeschreven Mariagebed'. In: Ons geestelijk erf 66 (1992), p. 260-283.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
Voorts vele varianten, w.o.
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 19.588
, [1400 - 1500]
, f. 128, zie
Meertens 1930-1934
, dl. 6 p. 12, 21, 35, 116 en
Paquay 1933
, p. 48.
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 19.588
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
17,
39,
40,
42,
43,
83,
85,
104,
190
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Paquay 1933
E.H.J. Paquay (ed.), Middelnederlandsche gewijde teksten naar handschriften der XIVe-XVe eeuw. Lummen (St. Ferdinand) 1933.
