Repertorium Hulthem
Van suueren cledren
Hulthem-Nr:
117
(f. 102vb,11-103ra,47)
Opschrift:
Van suueren cledren
te dragen allen vrouwen
Incipit:
Als ic Aensie den edelen Aert
Die alder jeerst wt vonden waert
Explicit:
Daer si ter werelt bat bi daden
Ic hadt geset in mijnre leren
Afrondingsformule:
nota ·lxxij· verse
Weergave inhoud:
Als ik de edele aard van de liefde overweeg, verdwijnt al mijn verdriet. Haar oorsprong is zo zuiver. Uit liefde nam Christus Zijn intrek bij Maria. En zie, hoe Hij haar beloonde door haar boven Zichzelf te plaatsen als sieraad van Zijn rijk. Eerbare vrouwen, ik zal u vertellen welke gewaden u moet dragen, die smetteloos en onverslijtbaar blijven en die men zonder geld kan verkrijgen. Allereerst een wit hemd van suverheit, zodat de deugd van zuiverheid in uw hart wordt gegrift. Dan een rode rok van scamelheit, die elke verstandige vrouw verplicht is te dragen. Daar hoort een kostbaar blauw overkleed van ghestedicheit bij, zodat u standvastig zult blijven. Ten slotte een zwarte mantel van oetmoet, de oorsprong van alle wijsheid. Een ieder die deugd en wijsheid begeert zal de zin van mijn woorden begrijpen. Een betere raad kan ik u niet geven. Publieksaanspreking: vs. 19 ghi werde wijflike figuren en vs. 31 di salich wijf.
Namen:
Jezus
Maria, moeder van Jezus
Auteurs:
Anoniem?
Anoniem?
Datering: onbekend
Toeschrijving van auteurschap onzeker of wordt betwijfeld. Dit is met name het geval voor de 49 teksteenheden die door Van Eeghem zijn toegeschreven aan Jan Dille (zie Jan Dille?).
Jan Dille?
Jan Dille?
Datering: onbekend
49 teksteenheden toegeschreven door Van Eeghem aan Jan Dille. Betwijfeld (en voor de abele spelen weerlegd) door Van Mierlo. - Nr. 68 toegeschreven door Jonckbloet aan Jan van Hollant en door Van Eeghem aan Jan Dille.
Secundaire literatuur
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.: dl. 3 passim, en p. 184 voor nr. 68.
J. van Mierlo, 'Is Jan Dille de dichter van onze abele spelen?'. In: Versl. & meded. van de Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde 1957, p. 65-83.
W.J.A. Jonckbloet, Geschiedenis der Middennederlandsche dichtkunst. Amsterdam (Van Kampen) 1851-1855. 3 dln.: dl. 3 p. 305
Tekstsoort:
Minnerede (Brandis 1968 en Hogenelst 1997), allegorische tekst.
Lengte:
72 vss., 12 strofen van 6 regels
Aanvullende informatie:
Initiaal-A 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) en marginale paragraaftekens op onregelmatige plaatsen. ─ Strofenindeling gebaseerd op rijmschema. Lombarden vss. 19, 25, 37 en 55; vóór vss. 31, 43 en 61 paragraaftekens (structurering per kledingstuk?). Onzuiver rijm: vss. 10/11, 19/20 en 34/35.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 1 p. 571-573
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Van Eeghem 1958-1963
, dl. 3 p. 171 (fragment)
Van Eeghem 1958-1963
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.
Negen teksten 1980
, p. 19-27
Negen teksten 1980
Negen teksten uit het handschrift-Van Hulthem. Eindverslagen van het werkcollege Middelnederlandse letterkunde voor tweedejaarsstudenten. Utrecht 1980 [Interne publ. De Vooys].
Raue 1996
, p. 361-364
Raue 1996
S. Raue, Een nauwsluitend keurs; aard en betekenis van Den triumphe ende 't palleersel van den vrouwen (1514). S.l. [Amsterdam] (s.n.) 1996. Diss. Amsterdam (UvA).
Serrure 1855
, p. 350-352
Serrure 1855
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten uit de dertiende en veertiende eeuwen'. In: Vaderlandsch museum 1 (1855), p. 41-99 en 296-401.
Secundaire literatuur:
Brandis 1968
, p. 147 (388)
Brandis 1968
T. Brandis, Mittelhochdeutsche, mittelniederdeutsche und mittelniederländische Minnereden. München (Beck) 1968. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters 25.
De Brock 1946
, (licentiaatsverhandeling)
De Brock 1946
R. de Brock, Kleurensymboliek in de Middelnederlandsche letterkunde. Een onderzoek naar de overdrachten van kleuren in een reeks Middelnederlandsche werken. Licentiaatsverhandeling Gent 1946.
Van Buuren 1979
, p. 57-58
Van Buuren 1979
A.M.J. van Buuren, Der minnen loep van Dirc Potter. Studie over een Middelnederlandse Ars amandi. Utrecht (HES) 1979. Diss. Utrecht.
Van Eeghem 1958-1963
, dl. 3 p. 171, 179
Van Eeghem 1958-1963
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.
Glier 1971
, p. 274, 278 n. 218
Glier 1971
I. Glier, Artes amandi. Untersuchung zu Geschichte, Überlieferung und Typologie der deutschen Minnereden. München (Beck) 1971. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters Bd. 34.
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 73-74 (90)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Laga 1956
, (licentiaatsverhandeling)
Laga 1956
G. Laga, Maria in de Middelnederlandse letterkunde. Onderzoek van de voorstellingswijze in de diverse literaire genres en van het parallellisme in de plastische kunsten. Licentiaatsverhandeling Leuven 1956.
Pleij 1994B
Pleij 1994B
H. Pleij, Kleuren van de Middeleeuwen. Bloemendaal (Aramith) 1994.
Ramondt 1942C
, p. 303
Ramondt 1942C
M. Ramondt, 'De Middelnederlandse sproken in hun verhouding tot de werkelijkheid en de Duitse literatuur'. In: Neophilologus 27 (1942), p. 300-312.
Ramondt 1944
, p. 67
Ramondt 1944
M. Ramondt, 'Problemen in en om het Haagse liederenhandschrift'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 63 (1944), p. 63-81.
Raudszus 1985
Raudszus 1985
G. Raudszus, Zeichensprache der Kleidung. Untersuchungen zur Symbolik des Gewandes in der deutschen Epik des Mittelalters. Hildesheim etc. (Olms) 1985.
Raue 1993
, p. 49, 58-59
Raue 1993
S. Raue, 'Kleren maken de vrouw: een onderzoek naar de mislukking van een Middelnederlandse kledingallegorie'. In: Spektator 22 (1993), p. 48-64.
Raue 1996
, p. 76
Raue 1996
S. Raue, Een nauwsluitend keurs; aard en betekenis van Den triumphe ende 't palleersel van den vrouwen (1514). S.l. [Amsterdam] (s.n.) 1996. Diss. Amsterdam (UvA).
Schludermann 1996
Schludermann 1996
B. Schludermann, A quantitative analysis of German/Dutch language mixture in the Berlin songs mgf 922, the Gruuthuse-songs, and the Hague ms 128 E 2. Göppingen (Kümmerle) 1996. 3 dln. Göppinger Arbeiten zur Germanistik 338.
Seelmann 1902
, p. 120 n. 1
Seelmann 1902
W. Seelmann, 'Farbentracht'. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 28 (1902), p. 118-156.
Van Uytven 1984
Van Uytven 1984
R. van Uytven, 'Rood-wit-zwart: kleursymboliek en kleursignalen in de Middeleeuwen'. In: Tijdschrift voor geschiedenis 97 (1984), p. 447-469.
Te Winkel 1922-1927
, dl. 2 p. 94
Te Winkel 1922-1927
J. te Winkel, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem (Bohn) 1922-1927. 7 dln. [Ongew. herdr. Utrecht etc., 1973].
Zeegers
, (scriptie)
Zeegers
J. Zeegers, Van suiveren cledren te dragen alle vrouwen. (Ongepubl. doctoraalscriptie, te raadplegen bij de Universiteit van Amsterdam, Documentatiecentrum Nederlandse Letterkunde, nr. 1010).
Parallellen en varianten:
Vss. 1-72
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2
[1375 - 1425]
, f. 67ra,26-67va,30 (78 vss. in 13 str.)
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 128 E 2
(olim 721, olim AA 64)
Post quem: 1375
Ante quem: 1425
Datering: ca. 1400
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
25,
48,
49,
50,
51,
78,
(2x)
79,
117,
121,
129,
154,
157
Zie:
Kossmann 1940
, p. 137-138
Kossmann 1940
E.F. Kossmann, Die Haager Liederhandschrift. Faksimile des Originals mit Einleitung und Transskription. Hrsg. von ─. 's-Gravenhage (Martinus Nijhoff) 1940.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
Zie ook
BNM
, trefwoorden: Kleurensymboliek en Verwe.
BNM
Bibliotheca Manuscripta Neerlandica: (gedeeltelijk electronisch) kaartsysteem, te raadplegen in Leiden, Universiteitsbibliotheek (DOUSA) via de Leidse On-line Publiekscatalogus (OPC). Electronisch toegankelijk via Gopher, Telnet en World Wide Web (http://lbs.leidenuniv.nl). In het Repertorium ook wel aangeduid als BNM-on-line.
